Geskryf deur Stephan Louw
Ureum en Selfmeng
Die droogte wat tans in ons land en buurlande heers is kommerwekkend en al hoe meer planne moet gemaak word om te oorleef as boer. Dit is belangrik om in hierdie tyd die regte voer vir jou diere op teiken tye te gee om sodoende onnodige uitgawes te voorkom. Deur jou vee in twee hoofgroepe, produserend en nie-produserend te deel, met groepe wat onder elke afdeling vertak kan jy spesifiek en vir korter periodes fokus op die regte voeding vir daardie fisiologiese stadium van die dier. Meer gefokusde voeding kan onnodige voeruitgawes beperk deurdat nie-produserende diere nie ‘n duur rantsoen gevoer word nie.
Een van die hoof tekorte wat ons in ‘n droogte ondervind is
dat die proteïen waarde van die veld vinnig agteruit beweeg. Die enigste manier om nou proteïen aan jou dier te verskaf is deur addisionele voeding in die vorm van voer en lek wat aangekoop word of produkte wat op die plaas vermeng word tot ‘n lek of volvoer.
Ureum is dan ook die goedkoopste manier hoe proteïen in ‘n voer aan jou dier verskaf kan word. Daar bestaan die gedagte onder mense dat ureum ontsaglik toksies vir jou diere is, en hoewel dit nie heeltemal verkeerd is nie is die onkunde oor die aanwending daarvan baie keer gevaarliker as die produk self.
Herkouers soos skape en beeste kan nie ureum benut nie, maar die mikrobes in hul grootpens kan wel.
Die mikrobes voed op die ureum en vermeerder wat tot gevolg het dat daar meer mikrobes in die grootpens is om die lae kwaliteit weiding te benut. Dit is dus uiters belangrik om ‘n stikstofbron soos ureum in jou lekke te hê. Sonder genoegsame ureum sal die vertering van die veld merkbaar swakker in die dier geskied. Deur die mikrobes te voer, kan die mikrobes weer die dier voed.
Die ureum word in die grootpens deur die urease ensiem wat die mikrobes afskei omgeskakel na koolsuurgas en ammoniak.
Ammoniak is giftig, maar word in die normale grootpens weens die suur omgewing omgeskakel na onskadelike ammonium. Ammonium word nou maklik deur mikrobes omgeskakel na “bakteriese proteïen” wat ‘n hoë kwaliteit deurvloei proteïen is.
Indien ‘n oormaat ureum ingeneem word sal die pH van die grootpens styg en ammoniak sal nie vinnig genoeg na ammonium omgeskakel kan word nie. Die oormaat ammoniak word deur die maagwand in die bloedstroom opgeneem en kan so ureum vergiftiging veroorsaak.
Dit gaan glad nie oor die persentasie ureum in voer nie, maar eerder oor die hoeveelheid ureum wat daardie dier sal inneem per dag. Wat hiermee bedoel word is dat as die lekinname laag is kan die ureumvlak hoog wees en andersom. Soos bo genoem, is ureum self nie giftig nie, maar die ammoniak wat in die grootpens geproduseer word is wel toksies teen hoë vlakke.
Dit is belangrik dat daar altyd genoegsame energie beskikbaar is vir die dier as ureum gevoer word. Hoe laer die energievlak van die omgewing (weiding of voer), hoe makliker kan die dier vergiftig word, veral by diere wat nog nooit blootstelling gehad het tot ureum nie.
Buite faktore wat kan aanleiding gee tot ureum vergiftiging kan insluit enige skade aan die lewer (byvoorbeeld lewerbeskadiging deur parasiete, inname van gifplante, domsiekte, ensovoorts) kan die waarskynlikheid van ammoniak vergiftiging verhoog.
Te hoë ureum inname kan ook, behalwe die moontlikheid van toksisiteit, laer melkproduksie tot gevolg hê. Ureum se vermoë om omgeskakel te word na bakteriese deurvloei proteïen is nie voldoende vir die instandhouding van melkproduksie nie en ‘n deurvloei proteïen bron sal gebruik moet word indien produksie by jou diere verlang word (laatdragtig en vroeg lakterend). Volgens ‘n artikel geskryf deur Dr. Jasper Coetzee moet ten minste 25% van die totale proteïen deur die dier ingeneem, afkomstig wees van deurvloei proteïene.
Veekos het ‘n produk, naamlik Veekos Superbypass 360 wat ‘n kombinasie van deurvloei proteïen en ureum is.
Dit is ‘n konsentraat wat maklik vermeng kan word na volvoere of lekke en presteer veral goed waar ons melkproduksie by diere verlang. ‘n Tipiese volvoer vir laatdragtige en lakterende diere sal as volg lyk:
| Produk | Hoeveelheid |
| Mieliemeel | 400kg |
| Molassemeel | 80kg |
| Lusern | 400kg |
| Superbypass 360 | 120kg |
Daar is wel baie verskillende variasies van hierdie mengsel en bogenoemde is slegs ‘n voorbeeld.
Kontak ons gerus by Veekos vir meer inligting rakende die selfmeng van voere asook lekke.
