Februarie 2019 Nuusbrief – Su-maré Mc Clune
Lamhokke
Intensiewe skaap boedery het verskillende aspekte maar ek wil meer uitbrei oor die lamhokke wat in die stelsel gebruik word. Lamhokke word al jare gebruik en elke boer pas dit anders toe.
Ek was onlangs by een van ons kliente, Dirk Hannekom van Korenhof Merino-Stoet, om meer uit te vind oor sy lamhok stelsel. Die 5de Febuarie 2020 sal die derde keer wees wat Dirk die lamhokkies onder dak gebruik. Hy gebruik al nege jaar lamhokke.
Die rede vir die stelsels:
Die stelsels is begin om meer lammers te produseer en vinniger genetiese vordering in sy kudde te kry. Om die proses akkuraat te doen, word al sy ooie gelaparoskopie met van die stoet se top ramme of ramme wat aangekoop is. Die ramme wat aangekoop word is bloot om nuwe bloed in die stoet te kry. Die stoet is in 1964 begin. Dit sal vanjaar die 39ste ramveiling wees op die plaas te Klipdale.
Die lamhokkies word onder ‘n groot oop stoor uitgepak met lamtyd en weer opgeruim wanneer lamtyd verby is. Die stoor kan weer vir ‘n stoorarea gebruik word. Die rede vir die gebruik van die stoor is vir die beskerming teen wind en koue weersomstandighede. Dit is baie belangrik om lamhokkies naby die woonhuis te plaas, sodat roofdiere, wind en die weer nie ‘n invloed het op die lammer oes nie.
Die hokkies se grote is 1.8m by 0.9m en elke hokkie kan slegs een ooi op ‘n slag akkomodeer. Altesaam 440 ooie lam onder die stoor. Daar moet in ag geneem word dat die spasie van die lamhokkie wissel tussen verskillende rasse en die raambou van ooie.
Materiaal wat gebruik word vir die lamhokkies:
Hy gebruik tans skaaphekkies wat met n sifdraad gespan is dat die lammers nie kan deurkruip nie. Daar is wel ander produkte op die mark wat gebruik kan word vir die opstel van so ‘n lamhok stelsel.
- Vaste stelsel lamhokke kan met houtpale gebou word.
- Skaaphekkies kan ook gebruik word en die voordeel is dat jy dit weer kan verskuif as jy sou wou of dit nodig sou wees.
- Dan is daar ook herwinbare plastiek hekkies wat gebuik kan word en dit kan verskuif.
Voeding vir die stelsel
Die ooie word geskandeer om meerlinge te identifiseer om sodoende die regte hoeveelheid kos te gee. Die meerling ooie kry meer kos as die eenling ooie.
Tans word die ooie ‘n gras mengsel gevoer en vyf dae voor hulle in die hokkies gaan vir voorbereiding van lam kry hulle ‘n lamhok korrel. Die ooi ontvang die korrel vir 21 dae na hulle in die kampies is en dit bevorder melkproduksie.
Die ooie ontvang elke oggende 3kg voer. Die voer word in klein sakkies aangekoop. Die voer word elke oggend aangevul. Die voordeel van elke dag voer is dat die arbeiders kan sien sodra daar probleme in die hokkies met die lam of die ooi is.
Dit is baie belangrik dat die voerbakke nie op die grond staan nie sodat daar genoeg vloerspasie is vir die ooi en lam. Die waterbakke kan ook effens gelig word maar dit moet op so vlak wees dat die lam en ooi dit kan benut. Belangrike bestuurspunt is dat daar moet altyd genoeg vars water vir die ooie en die lammers wees.
Die ooie lam ook almal binne ‘n week klaar. Die ooi en lam word dan in groter kampe geplaas waar die lammers Kruipvee ontvang en ooie na die 21 dae weer n grasmengsel. Die produk wat Veekos kan aanraai vir lamhokke is soos volg:
Lakterende ooi korrel
Reg. No. NFF4100 / V29661
Class: Ewe and Lamb Feed
Mass 50kg
- Geskik vir laatdragtige en lakterende ooie waar baie min of geen weiding (zero-beweidingstelsel) beskikbaar is nie, soos in die lamhoklamstelsel
- Bevat geen ureum nie, slegs ’n mengsel van hoë gehalte deurvloeiproteïenbronne
met ’n uitstekende aminosuurprofiel - Die deurvloeiproteïen bevorder uierontwikkeling, bies- en melkproduksie en
voorkom dat die biesmelk abnormal dik en taai (kondensmelkagtig) is - Bevat anioonsoute om die voorkoms van subkliniese melkkoors te beperk
- Kan ook gebruik word vir die afronding van lammers en die uitgroei van jong- en
stoetdiere
Kruipvoer korrels
Reg. No. V1736 / N-FF 0093
Class: Lamb and ewe feed
Mass 50kg
- Volledige produk wat aan groeiende lammers se behoeftes voldoen
- Bevat geen ureum nie
- Bevat hoë gehalte deurvloeiproteïenbronne wat spierontwikkeling en -groei bevorder
- Verminder speenskok
- Kan ook vir ooie en ramme gevoer word
– Kan as prikkelvoeding vir ooie gebruik word om ooie in ’n uitstekende kondisie
te kry om ’n hoë lampersentasie te verseker
– Is hoog in deurvloeiproteïene wat uierontwikkeling, bies- en melkproduksie
bevorder
– Die hoë energie-inhoud sal ook domsiekte voorkom as dit gedurende laatdragtigheid gevoer word
– Beperk ooie se massaverlies na lam sodat hulle vinniger weer hul teikenmassa
en -kondisie kan bereik om gepaar te kan word, en beperk ook die daling in
wolproduksie
– Ramme kan voor die paarseisoen en skoue Kruipvee gevoer word vir optimale
spier- en testisontwikkeling - Bevat ammoniumsoute om die vorming van blaasstene te voorkom
- Bevat ’n vitamien- en mineraalvoormengsel
- Die Suid-Afrikaanse Kruipvee bevat groeibevorderaars om groei en voeromset te verbeter
- Die Nambiese Kruipvee bevat slegs produkte en grondstowwe wat aan die EU-vereistes voldoen
Vloerbedekking in die hokkies
Die hokkies is op ‘n harde stoorvloer. Saagsels of strooi kan gebruik word om in die hokkies te bedek voor die ooi in die hok kom. Dirk gebruik deesdae houtsaagsels omdat dit langer droog bly. Dit is van kardinale belang dat hokke eenkeer per week skoongemaak word.
Laastens – ‘n baie belangrike bestuurs aspek is dat die nageboorte onmiddelik na die lam verwyder moet word.
